6 Tác hại của kem chống nắng khi dùng sai cách là gì?
Kem chống nắng là “lá chắn vàng” bảo vệ da trước tác hại của tia UV. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai cách, sản phẩm này không những không bảo vệ mà còn gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho làn da. Gây dị ứng da; làm da nổi mụn; gây kích ứng, bỏng rát vùng mắt; gây viêm nang nông hoặc mủ; gây khô căng bong tróc da và gây hại cho tế bào mô da là 6 tác hại phổ biến nhất khi dùng kem chống nắng sai cách. Sau đây hãy cùng Sumdfine tìm hiểu rõ hơn về những tác hại đáng lo này:
1. Gây dị ứng da
Khi dùng kem chống nắng không phù hợp, da có thể bị dị ứng với các biểu hiện như đỏ rát, ngứa, nổi mẩn, phát ban, thậm chí sưng tấy. Tình trạng này thường xuất hiện chỉ sau 30–60 phút bôi kem hoặc sau 1–2 ngày sử dụng liên tục, nguyên nhân chủ yếu đến từ các thành phần dễ gây kích ứng như PABA, oxybenzone, paraben, hương liệu hoặc chất bảo quản. Khi gặp phản ứng này, bạn nên ngưng sử dụng ngay, rửa sạch da và chuyển sang kem chống nắng vật lý không hương liệu để đảm bảo an toàn cho làn da nhạy cảm.
2. Làm da nổi mụn và bít tắc lỗ chân lông
Khi dùng kem chống nắng chứa nhiều dầu, kết cấu quá đặc hoặc không tẩy trang kỹ vào cuối ngày, làn da dễ bị bít tắc lỗ chân lông và nổi mụn, hay các nốt mụn đầu đen, mụn viêm, mụn bọc và lỗ chân lông ngày càng to. Tình trạng này thường xảy ra sau khoảng 2–5 ngày sử dụng liên tục, đặc biệt phổ biến ở da dầu, da mụn và da hỗn hợp thiên dầu. Để khắc phục, nên ưu tiên kem chống nắng có ghi oil-free, non-comedogenic và luôn làm sạch da kỹ bằng tẩy trang mỗi tối.

3. Gây kích ứng và bỏng rát vùng mắt
Khi kem chống nắng vô tình dính vào vùng mắt hoặc sử dụng sản phẩm chứa thành phần dễ gây kích ứng, bạn có thể gặp tình trạng cay mắt, chảy nước mắt, đỏ mắt và nhạy cảm với ánh sáng. Hiện tượng này thường xảy ra ngay lập tức do vùng da quanh mắt rất mỏng và nhạy cảm. Lúc này, bạn nên rửa lại bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý, tuyệt đối không dụi mắt và có thể chườm khăn ẩm mát để làm dịu nhanh cảm giác khó chịu.
4. Gây viêm nang lông hoặc mủ dưới da
Khi bôi kem chống nắng quá nhiều, dùng nhiều sản phẩm cùng lúc hoặc không làm sạch kỹ, da có thể bị viêm nang lông, xuất hiện các nốt đỏ li ti, sần sùi và thậm chí có mụn mủ quanh chân lông. Tình trạng này thường xảy ra sau 3–7 ngày sử dụng liên tục, đặc biệt ở vùng lưng, ngực và tay. Để hạn chế, bạn nên bôi lượng vừa đủ, ưu tiên kem chống nắng dạng gel nhẹ và nhớ tẩy trang, làm sạch kỹ cho cả body vào cuối ngày.
5. Gây khô, căng và bong tróc da
Khi sử dụng kem chống nắng có chứa cồn hoặc thiếu thành phần dưỡng ẩm, làn da rất dễ rơi vào trạng thái khô căng, bong tróc và sần sùi, nhất là với da khô, da nhạy cảm hoặc da đang thiếu nước. Tình trạng này thường xuất hiện chỉ sau 1–3 ngày sử dụng liên tục. Để khắc phục, bạn nên ưu tiên kem chống nắng có chứa Hyaluronic Acid, Glycerin và thoa thêm một lớp kem dưỡng ẩm trước khi bôi để giữ cho da luôn mềm mịn, đủ ẩm.
Để tìm hiểu rõ hơn, mời bạn tìm hiểu tại bài viết: Thoa kem chống nắng trước hay sau kem dưỡng?

6. Gây hại cho tế bào mô da (từ kem hoá học)
Khi sử dụng kem chống nắng hóa học trong thời gian dài, một số thành phần như Benzophenone-3 (BP-3), Oxybenzone có thể thấm qua da, làm suy yếu cấu trúc collagen và ảnh hưởng tiêu cực đến tế bào da, thậm chí có nguy cơ gây rối loạn nội tiết nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể. Những tác hại này thường không xuất hiện ngay mà diễn ra âm thầm sau nhiều tháng hoặc nhiều năm sử dụng liên tục. Để an toàn hơn, bạn nên ưu tiên kem chống nắng vật lý chứa Zinc Oxide, Titanium Dioxide, đặc biệt khi da nhạy cảm hoặc dùng cho trẻ nhỏ.
Tại sao kem chống nắng hoá học gây hại nhiều hơn kem vật lý?
Kem chống nắng hoá học thường gây ra nhiều tác dụng phụ hơn kem vật lý vì dòng chống nắng hoá học hoạt động theo cơ chế hấp thụ tia UV và chuyển hoá thành nhiệt, trong khi kem vật lý lại phản xạ tia UV ra khỏi bề mặt da, an toàn và ít xâm nhập hơn. Một số thành phần thường gặp trong kem chống nắng hoá học như Oxybenzone, PABA và Octinoxate có khả năng thấm qua da và đi vào máu (theo cảnh báo từ FDA), từ đó có thể gây rối loạn nội tiết và kích ứng khi sử dụng lâu dài. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị nên ưu tiên kem chống nắng vật lý, đặc biệt đối với trẻ em, phụ nữ mang thai và làn da nhạy cảm.
| Tiêu chí | Kem hóa học | Kem vật lý |
| Thành phần | Oxybenzone, Octinoxate, Avobenzone… | Zinc Oxide, Titanium Dioxide |
| Cơ chế | Hấp thụ tia UV vào da → Chuyển hóa thành nhiệt | Phản xạ tia UV ra ngoài da |
| Thấm qua da? | Có – Vào máu, tích tụ | Không – Chỉ nằm trên bề mặt |
| Tác hại | Dị ứng, mụn, rối loạn nội tiết, ung thư | Ít tác hại, có thể gây bết dính |
| Phù hợp cho | Da thường, không nhạy cảm | Da nhạy cảm, trẻ em, bà bầu |
| Kết cấu | Mỏng, thấm nhanh, trong suốt | Dày, hơi trắng bệt (whitecast) |
| Giá thành | Rẻ – Trung bình | Trung bình – Cao |
Cách phòng tránh tác hại của kem chống nắng hiệu quả
1. Luôn test kem trên vùng da nhỏ trước khi dùng
Đây là bước cực kỳ quan trọng để tránh tình trạng dị ứng diện rộng, đặc biệt với làn da nhạy cảm hoặc khi dùng sản phẩm mới. Bạn chỉ cần bôi một lượng nhỏ kem lên mu bàn tay hoặc mặt trong cẳng tay, giữ nguyên và theo dõi trong vòng 24–48 giờ. Nếu da không xuất hiện dấu hiệu đỏ, ngứa hay kích ứng, bạn có thể yên tâm sử dụng.

2. Chọn kem chống nắng phù hợp với loại da
Mỗi loại da có nhu cầu khác nhau, việc hiểu rõ làn da của mình sẽ giúp bạn chọn đúng sản phẩm và bảo vệ da an toàn, lâu dài hơn. Dưới đây là cách chọn cụ thể theo từng loại da:
- Da dầu, da mụn: Nên chọn kem chống nắng vật lý dạng gel, có ghi oil-free, non-comedogenic, matte finish; tránh các loại kem chứa nhiều dầu hoặc kết cấu quá dày dễ gây bí da.
- Da khô: Phù hợp với kem chống nắng hóa học dạng cream, có bổ sung Hyaluronic Acid, Glycerin, SPF từ 30–50 để tăng khả năng dưỡng ẩm; tránh các sản phẩm chứa cồn.
- Da nhạy cảm: Ưu tiên kem chống nắng vật lý chứa Zinc Oxide, công thức hypoallergenic, fragrance-free, no PABA; tránh kem chống nắng hóa học và sản phẩm có hương liệu.
- Da thường: Có thể sử dụng cả kem chống nắng vật lý và hóa học, nên chọn loại SPF 30+ và PA+++ trở lên, phổ rộng; tránh các sản phẩm quá rẻ, không rõ nguồn gốc xuất xứ.
- Da tổn thương (sau peel, laser): Chỉ nên dùng kem chống nắng vật lý thuần khiết, thành phần chính là Zinc Oxide, không chứa hóa chất hay hương liệu; tránh mọi loại kem chống nắng hóa học.
Nếu bạn đang tìm một sản phẩm kem chống nắng an toàn, lành tính thì có thể tham khảo kem chống nắng Sumdfine Suncreen. Với công thức nhẹ, thấm nhanh và không chứa hương liệu hay các thành phần dễ gây dị ứng giúp bảo vệ da hiệu quả mà vẫn đảm bảo cảm giác thoải mái suốt ngày dài. Ngoài ra với chỉ số SPF 50+ và PA+++, Sumdfine hoàn toàn có thể ngăn chặn tia UV tối ưu, hỗ trợ giảm nguy cơ đỏ rát và tổn thương da khi tiếp xúc nắng thường xuyên.

Tìm hiểu ngay:
3. Bôi kem trước 15-20 phút khi ra ngoài
Việc này giúp sản phẩm có đủ thời gian ổn định và phát huy hiệu quả bảo vệ da tốt nhất trước tia UV. Thay vì đợi đến khi ra nắng mới thoa, bạn nên bôi kem ngay tại nhà trước khi ra ngoài. Với kem chống nắng vật lý, tuy có thể hoạt động ngay nhưng vẫn nên đợi vài phút để kem tiệp và đều màu trên da.
4. Bôi đủ lượng và bôi đều khắp các vùng da tiếp xúc với ánh nắng
Đây là yếu tố quyết định hiệu quả chống nắng, bởi nếu bôi quá ít, chỉ số SPF sẽ giảm đi rất nhiều và da vẫn có thể bị tổn thương. Lượng kem chuẩn là khoảng 2mg/cm² da, tương đương 1/4–1/2 thìa cà phê cho toàn bộ khuôn mặt, hoặc cách nhanh hơn là dùng 2 đốt ngón tay kem cho cả mặt và cổ. Khi thoa, đừng quên các vùng thường bị bỏ sót như tai, cổ, môi, mí mắt trên và mu bàn tay, tuyệt đối không “tiết kiệm” kem vì sẽ làm giảm hiệu quả bảo vệ da.
5. Bôi lại kem mỗi 2 giờ nếu hoạt động ngoài trời
Bôi lại kem mỗi 2 giờ nếu hoạt động ngoài trời là bước cần thiết để duy trì lớp bảo vệ da, vì kem rất dễ bị trôi bởi mồ hôi, nước và ma sát trong suốt ngày dài. Bạn nên dặm lại sau mỗi 2 giờ, sau khi đi bơi (kể cả khi kem ghi “water resistant 80 mins”) hoặc sau khi lau mặt, đổ mồ hôi nhiều. Để tiện lợi khi đã trang điểm, bạn có thể sử dụng kem chống nắng dạng phấn hoặc xịt để dặm lại nhanh chóng mà không làm trôi lớp nền.
6. Tẩy trang và làm sạch da kỹ vào cuối ngày
Tẩy trang và làm sạch da kỹ vào cuối ngày là bước không thể bỏ qua vì kem chống nắng thường chứa dầu và silicone, nếu tồn đọng sẽ gây bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn. Để làm sạch hiệu quả, bạn nên áp dụng phương pháp double cleansing: bước 1 dùng dầu hoặc nước tẩy trang để hòa tan lớp kem chống nắng, bước 2 dùng sữa rửa mặt để làm sạch sâu da. Đặc biệt, kem chống nắng vật lý thường khó tẩy hơn kem hóa học, nên ưu tiên sử dụng dầu tẩy trang để làm sạch tối ưu.
7. Không dùng kem chống nắng hết hạn hoặc hàng giả
Bởi kem chống nắng hết hạn hoặc hàng giả có thể mất tác dụng, thành phần biến chất còn có nguy cơ gây kích ứng và viêm da. Thông thường kem có hạn 2–3 năm, nhưng sau khi mở chỉ nên dùng trong 12 tháng (xem ký hiệu PAO). Để tránh hàng giả, hãy kiểm tra giá bán có bất thường không, bao bì có rõ nét, đúng thông tin, có tem – mã vạch đầy đủ và mùi, kết cấu có đồng nhất hay không trước khi sử dụng.

8. Kết hợp thêm các biện pháp che chắn vật lý
Ngoài ra, bạn có thể kết hợp thêm các biện pháp che chắn vật lý là điều cần thiết vì kem chống nắng không thể bảo vệ da 100% trước tia UV. Để tăng lớp “lá chắn” an toàn cho da, bạn nên đội mũ rộng vành (≥ 7,5cm), đeo kính râm UV400, mặc áo chống nắng UPF 50+, che ô khi ra ngoài và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với nắng gắt trong khung giờ từ 10h–16h.
6 sai lầm khi sử dụng kem chống nắng gây tác hại cho da
1. Bôi kem quá ít hoặc không đều
Bôi kem quá ít hoặc không đều là sai lầm phổ biến khi chỉ thoa một lớp mỏng hoặc bỏ sót các vùng như tai, cổ, môi, khiến chỉ số SPF giảm mạnh và da vẫn bị cháy nắng. Để khắc phục, bạn hãy áp dụng quy tắc 2 đốt ngón tay kem cho mặt và cổ, đồng thời có thể bôi 2 lớp mỏng chồng lên nhau để tăng hiệu quả bảo vệ.
2. Chỉ bôi khi ra nắng gắt, bỏ qua ngày râm mát
Đây là sai lầm nghiêm trọng vì có tới 80% tia UV vẫn xuyên qua mây và gây tổn thương da âm thầm. Điều này làm tăng tốc độ lão hóa, hình thành nám và thậm chí tăng nguy cơ ung thư da theo thời gian. Cách khắc phục đơn giản nhất là bôi kem chống nắng mỗi ngày, kể cả khi trời nhiều mây hoặc ở trong nhà, vì tia UVA vẫn có thể xuyên qua cửa kính.
3. Không bôi lại kem trong ngày
Không bôi lại kem chống nắng trong ngày là sai lầm phổ biến khi nhiều người chỉ thoa một lần vào buổi sáng rồi để suốt cả ngày. Trên thực tế, lớp kem dễ bị trôi và chỉ số SPF giảm dần, gần như mất tác dụng sau 4–6 giờ. Để bảo vệ da hiệu quả, bạn nên bôi lại kem mỗi 2 giờ, đặc biệt là sau khi đổ mồ hôi nhiều hoặc đi bơi.
4. Dùng kem chống nắng toàn thân cho mặt
Dùng kem chống nắng toàn thân cho mặt là một sai lầm phổ biến vì kem body thường có kết cấu dày và nặng hơn, dễ gây bít tắc lỗ chân lông và phát sinh mụn trên da mặt. Để tránh tình trạng này, bạn nên sử dụng kem chống nắng chuyên biệt cho mặt với kết cấu nhẹ, thấm nhanh và phù hợp với làn da nhạy cảm hơn ở vùng này.

5. Không tẩy trang kem chống nắng vào buổi tối
Điều này khiến lớp kem còn sót lại tích tụ trong lỗ chân lông, gây bít tắc và hình thành mụn viêm qua đêm. Việc chỉ dùng sữa rửa mặt là chưa đủ để làm sạch hoàn toàn. Cách khắc phục hiệu quả là áp dụng double cleansing: dùng dầu tẩy trang để hòa tan kem chống nắng, sau đó rửa lại bằng sữa rửa mặt để làm sạch sâu làn da.
6. Dùng kem chống nắng có SPF cao nhưng không có PA
Đây là sai lầm phổ biến khi nhiều người chỉ quan tâm đến chỉ số SPF mà bỏ qua PA. Trong khi SPF chỉ bảo vệ da khỏi tia UVB gây cháy nắng còn PA mới là chỉ số chống lại tia UVA – nguyên nhân chính gây lão hóa và nám da sâu. Vì vậy, dù da không bị đỏ vẫn có thể bị tổn thương theo thời gian. Để bảo vệ da toàn diện, bạn nên chọn kem chống nắng có SPF từ 30+ và PA+++ trở lên.
Câu hỏi thường gặp về tác hại của kem chống nắng
Tại sao càng dùng kem chống nắng da càng đen?
Nguyên nhân khiến bôi kem chống nắng nhưng da vẫn bị sạm màu là do sản phẩm không đủ tiêu chuẩn (SPF thấp hoặc không có PA), bôi quá ít khiến tia UVA vẫn xuyên qua và kích thích da tăng sản sinh melanin, hoặc không bôi lại khiến lớp kem nhanh mất hiệu lực. Để khắc phục, bạn nên chọn kem chống nắng SPF 50+ PA++++, thoa đủ lượng và nhớ dặm lại mỗi 2 giờ để duy trì khả năng bảo vệ da tối ưu.
Kem chống nắng SPF 30+ và SPF 50+ khác nhau như thế nào?
SPF 30 có khả năng ngăn khoảng 96,7% tia UVB, trong khi SPF 50 ngăn khoảng 98%, nghĩa là mức chênh lệch chỉ khoảng 1,3%. Tuy không quá lớn, nhưng SPF 50 vẫn được khuyến khích khi bạn phải hoạt động ngoài trời nhiều, có làn da nhạy cảm, dễ cháy nắng hoặc sống ở khu vực có chỉ số UV cao như vùng nhiệt đới. Ngược lại, với môi trường văn phòng, ít tiếp xúc nắng trực tiếp, SPF 30 đã đủ đáp ứng nhu cầu bảo vệ da hằng ngày.

Có nên bôi kem chống nắng vào ban đêm không?
Câu trả lời là không nên vì ban đêm không có tia UV nên việc thoa kem chống nắng là không cần thiết, thậm chí còn dễ gây bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn. Đây cũng là thời điểm làn da cần được “thở” và tái tạo sau một ngày dài. Thay vì dùng kem chống nắng, bạn nên tẩy trang thật sạch và sử dụng kem dưỡng ban đêm để phục hồi làn da tốt hơn.
Trẻ em bao nhiêu tuổi có thẻ dùng kem chống nắng?
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên mới nên sử dụng kem chống nắng. Với trẻ dưới 6 tháng, cách an toàn nhất là che chắn vật lý bằng mũ, áo dài tay, ô dù và tránh nắng trực tiếp. Từ 6 tháng tuổi, nên chọn kem chống nắng vật lý chứa Zinc Oxide, tuyệt đối tránh các thành phần như Oxybenzone, PABA và hương liệu. Kem dành cho trẻ cần có SPF 30+ trở lên, PA++, công thức dịu nhẹ, không cay mắt (tear-free) để đảm bảo an toàn cho làn da nhạy cảm.
Tại sao bôi kem chống nắng bị nóng mặt?
Tình trạng này thường xảy ra do kem chống nắng hóa học hấp thụ tia UV rồi chuyển thành nhiệt, hoặc do kết cấu kem quá dày, khó thấm tạo cảm giác bí bách. Để khắc phục, bạn nên chuyển sang kem chống nắng vật lý, ưu tiên dạng gel hoặc lotion thoáng nhẹ, bôi một lớp mỏng và kết hợp đội mũ, che ô khi ra ngoài để giảm nhiệt cho làn da.







