Tăng sắc tố da xảy ra như thế nào và bạn có thể làm gì với nó

Tăng sắc tố da là một thuật ngữ chung cho nhiều loại rối loạn sắc tố da, tất cả đều liên quan đến melanin. Cùng Sumdfine tìm hiểu nguyên nhân, yếu tố kích hoạt và biểu hiện, phạm vi của các bất thường về sắc tố nhé.

Tăng sắc tố da là gì?

Nói một cách đơn giản, chứng tăng sắc tố da là một vùng da sẫm màu hơn so với màu da tổng thể bẩm sinh của một người. Mặc dù nghiên cứu đang được tiến hành, nhưng tình trạng tăng sắc tố da dường như không chỉ liên quan đến việc sản xuất nhiều hắc tố hơn bởi các tế bào hắc tố, mà còn liên quan đến sự gia tăng số lượng (và/hoặc mô hình phân bố bị thay đổi) của các melanosome (nơi tích tụ protein hắc tố).

Sự hình thành sắc tố melanin cực kỳ phức tạp. Mức độ melanin của một người được phân loại theo hai cách:

1. Sắc tố cấu thành: hay còn gọi là màu da tự nhiên của chúng ta, được xác định bởi di truyền
2. Sắc tố tùy ý: màu bổ sung do các yếu tố môi trường

Nhiều người trong chúng ta đã quen thuộc với một số biến thể bình thường trong sắc tố cấu thành: ví dụ như vết bớt, vùng da sẫm màu quanh mắt và màu đậm hơn ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Nhưng đó là loại thứ hai – sắc tố tùy ý – mà chúng ta thường nghĩ là chứng tăng sắc tố. Nguyên nhân và kích hoạt bao gồm:

• Rối loạn tiềm ẩn (tương đối hiếm): phức hợp Carney, bệnh Addison, bệnh Schamberg (Bệnh da tăng sắc tố tiến triển)
• Thay đổi nội tiết tố: mang thai, thuốc tránh thai, một số loại thuốc
• Phơi nắng: tàn nhang
• Viêm: mụn, chấn thương

Tăng sắc tố được chẩn đoán như thế nào?

Về cơ bản, có hai cách bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán rối loạn sắc tố:

1. Theo mô bệnh học: kiểm tra tổn thương bằng độ phóng đại
2. Bằng đèn Wood: đèn tia cực tím chiếu sáng các khu vực cần quan tâm

Những công cụ này giúp bác sĩ da liễu phân loại sắc tố thành một trong ba loại:

Hắc tố biểu bì: điển hình là màu nâu sẫm, với các đường viền rõ nét dưới đèn Wood, bao gồm lượng hắc tố dư thừa trong biểu bì với số lượng tế bào hắc tố bình thường

Bệnh hắc tố ở da: thường có màu nâu/xám, không có ranh giới sắc nét dưới đèn Wood, bao gồm lượng hắc tố dư thừa ở lớp hạ bì

Tăng hắc tố hỗn hợp: sự kết hợp của các loại trước đây được hiển thị dưới đèn Wood, với sự gia tăng hắc tố ở cả lớp biểu bì và trung bì

Các loại tăng sắc tố phổ biến nhất là gì?

Có một số loại tăng sắc tố mà bệnh nhân có xu hướng quan tâm. Đây là một cái nhìn tổng quan.

Tàn nhang mặt trời

Còn được gọi là đốm nắng, những mảng tối này là do sự tích tụ của tia cực tím gây hại. Chúng được phân biệt bởi sự gia tăng số lượng tế bào hắc tố (tế bào da chuyên biệt tạo ra hắc tố), chứ không chỉ là sự gia tăng sắc tố.

Điều trị các đốm nắng sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, có thể bao gồm:

• Laze— nồng độ cao, bước sóng đơn, có thể không phù hợp với loại da sẫm màu
• IPL — ánh sáng xung cường độ cao, phổ rộng hơn laser
• Retinoid- giúp bong tróc các tế bào sắc tố, ức chế tyrosinase
• Kem chống nắng- bảo vệ chống lại bức xạ kích hoạt sản xuất melanin

Nám da

Nám da hoặc “mặt nạ thai kỳ”. Nó thường xuất hiện theo kiểu đối xứng trên trán, má và đôi khi là môi trên và xung quanh miệng. Nghiên cứu cho thấy những thay đổi ở cả lớp biểu bì và hạ bì có thể liên quan đến sự phát triển của nám.

Nám gần bề mặt (hay còn gọi là biểu bì) thường đáp ứng với điều trị dễ dàng hơn nám sâu (da). Nhiều phương pháp hiệu quả để giảm các dạng tăng sắc tố khác (như laser, IPL hoặc lột sâu) thực sự có thể làm cho tình trạng nám trở nên tồi tệ hơn – vì vậy điều quan trọng là bạn phải nói chuyện với bác sĩ da liễu trước. Nói chung, chăm sóc da tại chỗ và lột nhẹ là tiêu chuẩn:

• Lột da hóa học — chỉ bề ngoài, ưu tiên axit glycolic
• Retinoid
• Kojic Acid
• Arbutin
• Kem chống nắng

Tăng sắc tố sau viêm

Tăng sắc tố sau viêm là kết quả của chấn thương trên da: do một số loại chấn thương như vết cắt hoặc vết bỏng, hoặc do tình trạng da như mụn trứng cá. Khi da lành lại, lượng melanin dư thừa sẽ lắng đọng. Thông thường, chứng tăng sắc tố sau viêm sẽ tự biến mất theo thời gian. Nó thường được điều trị bằng các giải pháp tại chỗ, như:

• Axit alpha hydroxy
• Retinoid
• Arbutin
• Kojic Acid
• Kem chống nắng

Khi mụn là nguyên nhân của yăng sắc tố sau viêm, điều trị mụn bằng axit salicylic có thể giúp giảm khả năng hình thành vết thâm ngay từ đầu.

Chăm sóc da tốt nhất để điều trị tăng sắc tố là gì?

Dưới đây là tổng hợp các phương pháp điều trị tăng sắc tố tại chỗ có hiệu quả:

Tẩy tế bào chết: tăng tế bào biểu bì với axit glycolic,axit salicylic và axit lactic.

Retinoid: ức chế chuyển giao melanosome và hoạt động tyrosinase.

Niacinamide: ức chế chuyển melanosome vào tế bào sừng.

Arbutin: ức chế Tyrosinase – enzyme sản xuất melanin nên nó ngăn ngừa được đốm đen, làm mờ chúng và giúp da trắng khoẻ hơn. Thử Sumdfine White Cream Dark Spot

Vitamin C: ức chế tyrosinase và tăng cường da chống oxy hóa

Kem chống nắng phổ rộng: giảm tiếp xúc với bức xạ UV. Thử Sumdfine Suncreen SPF 50