Hầu hết các bệnh ung thư da là do tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV). Hầu hết sự tiếp xúc này đến từ ánh nắng mặt trời, nhưng một số có thể đến từ các nguồn khác. Những người tiếp xúc nhiều với tia UV có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn.
Các loại tia UV chính có thể ảnh hưởng đến làn da của bạn bao gồm tia UVA và tia UVB. Tia UVB có nhiều năng lượng hơn và là nguyên nhân mạnh mẽ hơn gây ra ít nhất một số bệnh ung thư da, nhưng cả tia UVA và UVB đều có thể làm hỏng da và gây ung thư da. Không có tia UV an toàn.
Điều gì ảnh hưởng đến việc tiếp xúc với tia cực tím?
Cường độ tia UV của mặt trời đến mặt đất phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như:
– Thời gian trong ngày: Tia UV mạnh nhất vào giữa ngày, từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
– Các mùa trong năm: Tia UV mạnh hơn trong những tháng mùa xuân và mùa hè. Đây là một yếu tố ít hơn ở gần đường xích đạo.
– Khoảng cách từ đường xích đạo (vĩ độ): Mức độ tiếp xúc với tia cực tím giảm đi khi bạn đi xa hơn từ đường xích đạo.
– Độ cao: Nhiều tia UV đến mặt đất hơn ở độ cao hơn.
– Mây che phủ: Ảnh hưởng của mây có thể khác nhau, nhưng điều quan trọng cần biết là tia UV có thể xuyên qua, ngay cả trong những ngày nhiều mây.
– Phản xạ khỏi bề mặt: Tia UV có thể phản xạ từ các bề mặt như nước, cát, tuyết hoặc vỉa hè, dẫn đến tăng khả năng tiếp xúc với tia UV.
Chỉ số UV
Chỉ số UV, cho bạn biết mức độ mạnh của tia UV trong khu vực của bạn vào bất kỳ ngày nào, trên thang điểm từ 1 đến 11+. Một con số cao hơn có nghĩa là nguy cơ tiếp xúc với tia UV cao hơn và khả năng bị cháy nắng cao hơn và tổn thương da, cuối cùng có thể dẫn đến ung thư da.
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến việc tiếp xúc với tia cực tím
Cùng với độ mạnh của tia, mức độ tiếp xúc với tia cực tím mà bạn nhận được cũng phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc của da và làn da của bạn có được bảo vệ bằng quần áo hoặc kem chống nắng hay không.
Những người sống ở khu vực có ánh nắng chói chang quanh năm có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn. Dành nhiều thời gian ở ngoài trời để làm việc hoặc giải trí mà không có quần áo bảo vệ và kem chống nắng sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Hình thức tiếp xúc cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư da của bạn. Ví dụ, cháy nắng thường xuyên trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư da trong nhiều năm.
Bảo vệ bạn khỏi ánh nắng mặt trời
Một số người chỉ nghĩ đến việc chống nắng khi họ dành một ngày ở hồ, bãi biển hoặc bể bơi hoặc chỉ khi ra ngoài trời. Việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời tăng lên ngày này qua ngày khác, và nó xảy ra mỗi khi bạn ở dưới ánh nắng mặt trời. Mặc dù ánh sáng mặt trời là nguồn chính của tia UV nhưng bạn không nhất thiết phải tránh nắng hoàn toàn. Có một số bước đơn giản bạn có thể thực hiện để hạn chế tiếp xúc với tia UV.
Chỉ cần ở trong bóng râm là một trong những cách tốt nhất để hạn chế tiếp xúc với tia cực tím. Nếu bạn đang ở trong ánh nắng mặt trời, hãy thể thực hiện những điều này để bảo vệ mình khỏi tia UV:
- Mặc áo dài tay
- Thoa kem chống nắng.
- Sử dụng tất và mũ rộng vành
- Đeo kính râm để bảo vệ mắt và vùng da xung quanh.
Tìm bóng râm
Một cách rõ ràng nhưng rất quan trọng để hạn chế tiếp xúc với tia UV là tránh ở ngoài trời nắng trực tiếp quá lâu. Điều này đặc biệt quan trọng trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, khi tia UV mạnh nhất. Nếu bạn không chắc chắn tia nắng mặt trời mạnh đến mức nào, hãy sử dụng bài kiểm tra bóng: nếu bóng của bạn ngắn hơn bạn, thì tia nắng là mạnh nhất và điều quan trọng là bạn phải tự bảo vệ mình.
Tia UV đến mặt đất quanh năm, ngay cả trong những ngày nhiều mây hoặc trời âm u, nhưng cường độ của tia UV có thể khác nhau, dựa trên nhiều yếu tố. Đặc biệt cẩn thận trên bãi biển hoặc những nơi có tuyết vì cát, nước phản chiếu ánh sáng mặt trời, làm tăng lượng bức xạ UV mà bạn nhận được. Tia UV cũng có thể chạm tới bên dưới bề mặt nước, vì vậy bạn vẫn có thể bị cháy nắng ngay cả khi bạn đang ở trong nước và cảm thấy mát mẻ.
Một số tia UV cũng có thể đi qua cửa sổ. Cửa sổ ô tô, nhà và văn phòng điển hình chặn hầu hết tia UVB nhưng một phần nhỏ hơn tia UVA, vì vậy ngay cả khi bạn không cảm thấy mình đang bị cháy nắng, làn da của bạn vẫn có thể bị một số tổn thương. Bức xạ tia cực tím đi qua cửa sổ có thể không gây rủi ro lớn cho hầu hết mọi người trừ khi họ ở gần cửa sổ trong thời gian dài được chiếu ánh nắng trực tiếp.
Bảo vệ làn da của bạn bằng quần áo
Khi bạn ra nắng, hãy mặc quần áo dài tay để che da. Quần áo cung cấp các mức độ chống tia cực tím khác nhau. Áo sơ mi dài tay, quần dài hoặc váy dài che da nhiều nhất và là biện pháp bảo vệ nhiều nhất.
Hãy lưu ý rằng việc che phủ không ngăn được tất cả các tia UV. Nếu bạn có thể nhìn thấy ánh sáng qua vải, thì tia UV cũng có thể xuyên qua.
Nhiều công ty hiện nay sản xuất quần áo nhẹ, thoải mái và bảo vệ khỏi tia UV ngay cả khi bị ướt. Nó có lớp phủ đặc biệt để giúp hấp thụ tia UV. Những bộ quần áo chống nắng này có thể có nhãn liệt kê giá trị của yếu tố bảo vệ tia cực tím (UPF) (mức độ bảo vệ mà quần áo cung cấp khỏi tia UV của mặt trời, trên thang điểm từ 15 đến 50+). UPF càng cao thì khả năng bảo vệ khỏi tia UV càng cao.
Đội mũ
Một chiếc mũ có vành rộng là ý tưởng rất tốt vì nó bảo vệ những vùng thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng gay gắt, chẳng hạn như tai, mắt, trán, mũi và da đầu.
Đeo kính râm ngăn tia UV
Kính râm ngăn tia UV rất quan trọng để bảo vệ vùng da mỏng manh xung quanh mắt, cũng như chính đôi mắt. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiều giờ dưới ánh nắng mặt trời mà không bảo vệ đôi mắt của bạn làm tăng khả năng mắc một số bệnh về mắt.
Kính râm lý tưởng phải ngăn chặn từ 99% đến 100% tia UVA và UVB. Trước khi bạn mua, hãy kiểm tra nhãn để đảm bảo rằng chúng đúng như vậy. Các nhãn có nội dung “Hấp thụ tia cực tím lên đến 400 nm” “UV400”có nghĩa là kính ngăn chặn ít nhất 99% tia UV.
Sử dụng kem chống nắng
Kem chống nắng là sản phẩm bạn bôi lên da để bảo vệ da khỏi tia UV của ánh nắng mặt trời. Nhưng điều quan trọng cần biết là kem chống nắng chỉ là một bộ lọc – nó không ngăn chặn tất cả các tia UV. Không nên sử dụng kem chống nắng như một cách kéo dài thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ngay cả khi sử dụng kem chống nắng thích hợp, một số tia UV vẫn có thể xuyên qua. Vì vậy, kem chống nắng không nên được coi là tuyến phòng thủ đầu tiên của bạn. Hãy coi kem chống nắng là một phần trong kế hoạch bảo vệ chống ung thư da của bạn.
Đọc nhãn
Khi chọn kem chống nắng, hãy nhớ đọc nhãn. Nên dùng kem chống nắng có khả năng bảo vệ quang phổ rộng (chống lại cả tia UVA và UVB) và có chỉ số chống nắng (SPF) từ 30 trở lên.
Chỉ số chống nắng (SPF): Chỉ số SPF là mức độ bảo vệ mà kem chống nắng cung cấp trước tia UVB, nguyên nhân chính gây cháy nắng. Chỉ số SPF cao hơn có nghĩa là bảo vệ khỏi tia UVB nhiều hơn (mặc dù nó không nói gì về khả năng bảo vệ khỏi tia UVA). Ví dụ: khi thoa kem chống nắng SPF 30 đúng cách, bạn sẽ nhận được 1 phút tia UVB cho mỗi 30 phút bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Vì vậy, 1 giờ dưới ánh nắng mặt trời với kem chống nắng SPF 30 cũng giống như dành 2 phút hoàn toàn không được bảo vệ. Mọi người thường không thoa đủ kem chống nắng, vì vậy mọi người không hoàn toàn nhận được sự bảo vệ đầy đủ.
Kem chống nắng SPF 15 lọc khoảng 93% tia UVB, trong khi kem chống nắng SPF 30 lọc khoảng 97%, kem chống nắng SPF 50 khoảng 98% và SPF 100 khoảng 99%. Càng lên cao, mức chênh lệch càng nhỏ. Không có kem chống nắng nào bảo vệ bạn hoàn toàn. Nếu bạn chọn sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF cao, hãy nhớ rằng điều này không có nghĩa là bạn có thể ở ngoài nắng lâu hơn, sử dụng ít kem chống nắng hơn hoặc thoa ít thường xuyên hơn.
Kem chống nắng phổ rộng: Các sản phẩm chống nắng chỉ có thể được dán nhãn “phổ rộng” nếu chúng đã được thử nghiệm và cho thấy có khả năng bảo vệ chống lại cả tia UVA và UVB. Một số thành phần trong kem chống nắng giúp bảo vệ khỏi tia UVA bao gồm avobenzone (Parsol 1789), oxit kẽm và titanium dioxide.
Kem chống nắng chống nước: Kem chống nắng không thể được dán nhãn là “không thấm nước” hoặc “không thấm mồ hôi” vì những thuật ngữ này có thể gây hiểu lầm. Dựa trên thử nghiệm, kem chống nắng có thể tuyên bố là “chống nước”, nhưng chúng phải nêu rõ liệu chúng có bảo vệ da trong 40 hoặc 80 phút bơi lội hoặc đổ mồ hôi hay không.
Ngày hết hạn: Kiểm tra ngày hết hạn trên kem chống nắng để chắc chắn rằng kem chống nắng vẫn còn hiệu quả. Hầu hết các sản phẩm kem chống nắng đều tốt trong ít nhất 2 đến 3 năm, nhưng bạn có thể cần lắc chai để trộn đều các thành phần chống nắng. Kem chống nắng tiếp xúc với nhiệt trong thời gian dài chẳng hạn cốp xe hơi trong suốt mùa hè, có thể kém hiệu quả hơn.
Nhớ thoa kem chống nắng đúng cách
Luôn làm theo hướng dẫn trên nhãn. Hầu hết các chuyên gia khuyên bạn nên thoa kem chống nắng một cách vừa đủ hoặc tốt hơn nên rộng rãi. Khi thoa kem, hãy chú ý đến mặt, tai, cổ, cánh tay và bất kỳ vùng nào khác không được che bởi quần áo. Và đừng quên đôi môi của bạn; son dưỡng môi với kem chống nắng cũng có sẵn.
Kem chống nắng cần được thoa lại ít nhất 2 giờ một lần để duy trì sự bảo vệ. Kem chống nắng có thể bị trôi khi bạn đổ mồ hôi hoặc bơi lội và sau đó lau sạch bằng khăn, vì vậy chúng có thể cần được thoa lại thường xuyên hơn.
Một số sản phẩm kem chống nắng có thể gây kích ứng da của bạn. Nhiều sản phẩm tuyên bố là không gây dị ứng hoặc bác sĩ da liễu đã thử nghiệm, nhưng cách duy nhất để biết chắc chắn sản phẩm có gây kích ứng da của bạn hay không là thử. Một khuyến nghị phổ biến là thoa một lượng nhỏ lên vùng da mềm ở bên trong khuỷu tay của bạn mỗi ngày trong 3 ngày. Nếu da của bạn không đỏ hoặc không bị ngứa, sản phẩm có thể phù hợp với bạn.
Tìm hiểu thêm: Cách thoa kem chống nắng đúng cách
Bảo vệ trẻ em khỏi ánh nắng mặt trời
Trẻ em cần được quan tâm đặc biệt. Bởi trẻ em có xu hướng dành nhiều thời gian ở ngoài trời hơn, có thể dễ bị bỏng nắng hơn và có thể không nhận thức được các mối nguy hiểm. Cha mẹ và những người chăm sóc khác nên bảo vệ trẻ khỏi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá mức bằng cách thực hiện các bước trên. Bạn nên hình thành thói quen sử dụng kem chống nắng trên vùng da tiếp xúc cho bản thân và con cái của bạn bất cứ khi nào bạn đi ra ngoài trời và có thể tiếp xúc với lượng lớn ánh nắng mặt trời. Trẻ em cần được dạy về sự nguy hiểm của việc phơi nắng quá nhiều. Nếu bạn hoặc con bạn dễ bị bỏng, hãy cẩn thận che chắn, hạn chế tiếp xúc và thoa kem chống nắng.
Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng cần được tránh ánh nắng trực tiếp và tránh ánh nắng mặt trời bằng cách sử dụng mũ và quần áo bảo hộ.
Kết luận:
Trên đây là những cách mà Dược Mỹ Phẩm Sumdfine hướng dẫn bạn bảo vệ bản thân khỏi tia cực tím. Hy vọng đây là những thông tin hữu ích giúp bạn bảo vệ bản thân và tìm cách ứng phó tốt nhất với tia UV.